Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı ile evli olan yabancı uyruklu kişi; 90 güne kadar vize ihlali, süresiz ikamet izni ihlalinde bulunması halinde mümkünse çıkış yapmaya bunun mümkün olmaması halinde İlgili İlin Göç İdaresine yönlendirilmesi gerekmektedir.

Aynı öğretim kurumunda fakülte veya bölüm değişikliği ile aynı ilde öğretim kurumu değişikliği durumunda öğrenciliğe ara verilmemesi ve süresinde bildirimde bulunulması kaydıyla mevcut ikamet izni geçerliliğini korur. Bu yabancılar bulundukları il göç idaresi müdürlüğüne 20 iş günü içerisinde bölüm/fakülte/okul değişikliğini bildirmelidir. İkamet izni öğrenim süresinden kısa ise iznin bittiği tarihten itibaren öğrenim süresi kadar uzatılır. Farklı bir ilde öğrenime devam edilecek olması durumunda öğrenime devam edilecek il valiliğince mevcut ikamet izni kesilerek yeni öğrenim süresi kadar ikamet izni düzenlenir.

İlk başvuruda bulunan yabancılara randevu gününde il göç idaresi müdürlüğü tarafından ikamet izni müracaat belgesi düzenlenmektedir. Uzatma başvurularında müracaat belgesi sistem tarafında otomatik olarak düzenlenir. Bu belgenin il göç idaresi müdürlüğü tarafından onaylanması gerekmektedir. Bu müracaat belgesi ve harç makbuzlarının onaylı örnekleri kişilere her defasında 15 gün içerisinde dönmek şartıyla çoklu çıkış-giriş hakkı sağlamaktadır.

Aile ikamet izni başvurularında adli sicil kaydı destekleyici olacak şahıs için istenmektedir. İdare her zaman destekleyici belge isteme hakkına sahiptir.

Apostil şerhi bir belgenin geçerliliğinin tasdik edilerek başka bir ülkede yasal olarak kullanılmasını sağlayan belge onay sistemidir.

Apostil anlaşmasına taraf bir ülke vatandaşı iseniz belgeyi teslim aldığınız ülke makamlarınızdan talep etmeniz gereklidir. (Apostil Anlaşmasına taraf ülkeler listesi Adalet Bakanlığının sitesinde yer almaktadır.)

Türk Kurumlarında kullanılabilmesi için yeminli Türkçe tercümesinin noter tarafından onaylatılması gerekmektedir.

3. kişinin (akraba dışında) yanında kalınacak olması halinde yanında kalınan kişinin noter onaylıtaahhüdü (yanında kalınan kişinin evli olması halinde ayrıca eşinin de noter onaylı taahhüdü) aranır.

Şartlarını taşıması taktirinde destekleyici kendisinin veya eşinin yabancı çocuğu veya 18 yaşını doldurmuş olsa bile kendisinin veya eşinin bağımlı çocuğu için Aile ikamet izni başvurusunda bulunma hakkına sahiptir. Aile ikamet izni şartları taşınmıyor ise amaçlarına uygun farklı bir ikamet izni için başvuruda bulunabilirler. Değerlendirme İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca düzenlenen çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti geçerli olduğu sürece ikamet izni yerine geçer. Çalışma izninin sona erdiği tarih, aynı zamanda ikamet hakkının da bitiş tarihidir. Çalışma izni süresi sona erdiği halde süresini uzatmayan ya da yeni durumuna uygun ikamet izni almayan yabancılar, ikamet izni ihlali yapmış sayılırlar. Ancak, Uluslararası Koruma Başvuru Sahibi, Şartlı Mülteci ve Geçici Koruma statüsünde bulunan yabancılara düzenlenen çalışma izinleri ikamet izni yerine geçmez.

Çalışma izni veya çalışma izni muafiyetinin herhangi bir nedenle geçersiz hale gelmesi halinde buna bağlı olan ikamet hakkı sona erer. Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti dışında bir nedenle Türkiye’de geçerli bir ikamet izni olan yabancıya verilen çalışma izninin veya çalışma izni muafiyetinin geçerliliğinin herhangi bir nedenle sona ermesi durumunda yabancının sahip olduğu diğer ikamet izni geçersiz hale gelmez.

Çalışma iznine sahip olan yabancının öğrenci ikamet izni alabilme koşullarının ortaya çıkması halinde, çalışma izni ile öğrenci ikamet izninin sağladığı haklardan faydalanabilir.

Yurt içi çalışma izni başvurularında yabancıya ait en az altı ay geçerli bir ikamet izninin bulunması gerekir. Çalışma izni başvuruları e-İzin sistemi üzerinden yapılmaktadır. (https://www.calismaizni.gov.tr)

Çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti, 6458 sayılı Kanun’un 27’nci maddesi uyarınca ikamet izni yerine geçer. Çalışma izni alarak Türkiye’ye gelen yabancılar, giriş tarihinden itibaren en geç yirmi iş günü içinde İl Göç İdaresi Müdürlüğüne başvurarak adres kayıt sistemine kayıtlarını yaptırmak zorundadırlar.

Geçici koruma sağlanan yabancılar geçici koruma kimlik belgesinin düzenlendiği tarihten altı ay sonra çalışma izni veya çalışma izni muafiyeti almak için başvurabilirler.

Mülteci ya da ikincil koruma statüsü sahibi yabancılar çalışamayacağı iş ve mesleklere ilişkin diğer mevzuatta yer alan hükümler saklı kalmak kaydıyla statü alınmasından itibaren bağımlı veya bağımsız olarak çalışabilmektedir. Mülteci veya ikincil koruma statüsü sahibi kimlik belgesi, çalışma izni yerine de geçer ve bu durum kimlik belgesine yazılmaktadır.

Türkiye’de bir yükseköğretim kurumunda örgün öğretim programlarına kayıtlı yabancı öğrenciler, çalışma izni almak kaydıyla çalışabilirler. Yabancı öğrencilerden ön lisans ve lisans düzeyinde öğrenim görmekte olanlar, öğrenimlerinin ilk yılının tamamlanmasından sonra çalışma iznine başvurabilir ve 22/05/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu uyarınca kısmi süreli çalışabilirler. Örgün öğretim programlarına kayıtlı lisansüstü öğrenciler için bu sınırlamalar uygulanmaz. Yabancı öğrencilere verilen çalışma izinleri, geçerli öğrenci ikamet iznini ve bu ikamet izninin sağladığı hakları sona erdirmez. Çalışma izni başvuruları e-İzin sistemi üzerinden yapılmaktadır. (https://www.calismaizni.gov.tr)

Profesyonel Sporcu ve Spor Elemanları, Gençlik ve Spor Bakanlığından uygunluk/onay belgesi alarak sözleşmeleri süresince çalışma izni muafiyeti kapsamında değerlendirilirler. Çalışma izni muafiyeti yabancıya Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı verir. Çalışma izni muafiyeti başvuruları https://emuafiyet.csgb.gov.tr/ adresinden yapılmaktadır. Ayrıca Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü internet sayfasında çalışma iznine yönelik sıkça sorulan sorular kısmı mevcut olup detaylı bilgi için; https://www.csgb.gov.tr/uigm/sikca-sorulan-sorular/